GRUŹLICA JAJOWODÓW
Wskutek szczególnej budowy trąbek, umożliwiającej zaleganie w obrębie ich światła materiału zakaźnego, gruźlica jajowodów stanowi około 90% wszystkich przypadków gruźliczych schorzeń narządów rodnych. Dane statystyczne dowodzą również, że prawie 10% wszystkich jajowodów usuwanych drogą operacyjną z powodu najrozmaitszych spraw chorobowych wykazuje zmiany gruźlicze.
Podobnie jak gdzie indziej, znamiennymi dla tego schorzenia są gruzełki, które umiejscawiają się w błonie śluzowej trąbek, zdradzając skłonność do zlewania się ze sobą, do martwicy oraz do tworzenia mas serowatych i owrzodzeń.
Gruźlica jajowodów występuje w trojakiej postaci, przy czym wszystkie mogą istnieć obok siebie. We wczesnym okresie choroby proces gruźliczy zajmuje zwykle błonę śluzową (endosalpingitis tuberculosa). Później gruzełki pojawiają się w głębszych warstwach ściany trąbek (salpingiiis interstitialis tbc.) oraz w otrzewnej (periselpingitis).
– 1. W zapaleniu gruźliczym błony śluzowej (endosalpingitis) fałdy jej są nacieczone, obrzękłe, często pozbawione nabłonka i zlepione ze sobą. Wskutek tych zlepów powstają w obrębie trąbek jakby torbiele (salpingitis pseudcfollicularis). Nabłonek błony śluzowej czasem może ulegać przerostowi, tak że w miejscu pojedynczej warstwy komórek słupkowych znajdujemy kilka warstw nabłonka złożonego z komórek nieregularnego kształtu, niekiedy zrogowaciałych. Czasami jednak warstwa nabłonkowa uległa zupełnemu zniszczeniu, a masy serowate wypełniają światło trąbki.